Gold Limit at Home : ભારતમાં ઘરમાં સોનું રાખવાની મર્યાદા અંગે કોઈ સખત કાયદો નથી, પરંતુ ઇન્કમ ટેક્સ ડિપાર્ટમેન્ટ અને સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સ (CBDT) દ્વારા જારી કરેલી માર્ગદર્શિકા અનુસાર, વ્યક્તિના સોનાના સ્ત્રોત અને તેની માલિકીનું યોગ્ય દસ્તાવેજીકરણ હોવું જરૂરી છે. નીચેની માહિતી આપેલી મર્યાદાઓ અને નિયમોનો સારાંશ આપે છે:
- સોનાની મર્યાદા (અનધિકૃત સોનું):
- વિવાહિત મહિલા: 500 ગ્રામ સુધીનું સોનું (ઘરેણાંના સ્વરૂપમાં) રાખી શકે છે.
- અપરિણીત મહિલા: 250 ગ્રામ સુધી.
- પુરુષ (પરિણીત કે અપરિણીત): 100 ગ્રામ સુધી.
- આ મર્યાદાઓ એવા સોના માટે છે જેનો સ્ત્રોત સમજાવી શકાય નહીં. જો તમારી પાસે સોનાની ખરીદીના બિલ, રસીદો કે વારસામાં મળેલા સોનાના દસ્તાવેજ હોય, તો તમે આ મર્યાદાથી વધુ સોનું રાખી શકો છો.
- દસ્તાવેજીકરણનું મહત્વ:
- જો તમારી પાસે સોનું ખરીદવાના બિલ, ગિફ્ટ ડીડ, અથવા વારસામાં મળેલા સોનાના પુરાવા હોય, તો તમે આ મર્યાદાઓથી વધુ સોનું રાખી શકો છો.
- ઇન્કમ ટેક્સ વિભાગ દ્વારા તપાસ દરમિયાન, તમારે સોનાના સ્ત્રોતનો પુરાવો આપવો પડે છે. જો પુરાવો ન હોય, તો તેને ‘અઘોષિત આવક’ ગણીને ટેક્સ અને દંડ લાગુ થઈ શકે છે.
- કાયદાકીય બાબતો:
- ઇન્કમ ટેક્સ એક્ટ, 1961: જો સોનું તમારી જાહેર કરેલી આવકમાંથી ખરીદેલું હોય, તો તેની કોઈ મર્યાદા નથી, પરંતુ તેનું દસ્તાવેજીકરણ જરૂરી છે.
- વેલ્થ ટેક્સ: હાલમાં ભારતમાં વેલ્થ ટેક્સ લાગુ નથી (2015થી બંધ), તેથી સોનું રાખવા પર સીધો ટેક્સ નથી.
- છાપા દરમિયાન: જો ઇન્કમ ટેક્સ વિભાગ અથવા અન્ય અધિકારીઓ દ્વારા ઘરની તપાસ થાય, તો અધિકૃત મર્યાદાથી વધુ સોનું જપ્ત થઈ શકે છે, જો તેનો સ્ત્રોત સમજાવી શકાય નહીં.
- વ્યવહારિક સલાહ:
- બેંક લોકર: મોટી માત્રામાં સોનું ઘરમાં રાખવાને બદલે બેંક લોકરમાં રાખવું સુરક્ષિત છે.
- ખરીદીના રેકોર્ડ: હંમેશાં ખરીદીની રસીદ અને હોલમાર્કવાળું સોનું ખરીદો.
- ડિજિટલ ગોલ્ડ: જો ફિઝિકલ સોનું રાખવું જોખમી લાગે, તો ડિજિટલ ગોલ્ડ અથવા ગોલ્ડ ETFમાં રોકાણ કરવાનો વિકલ્પ ધ્યાનમાં લો.
નોંધ: આ માહિતી સામાન્ય માર્ગદર્શન માટે છે. ચોક્કસ કેસ માટે, ટેક્સ કન્સલ્ટન્ટ અથવા નાણાકીય સલાહકારની મદદ લો, કારણ કે કાયદાઓ અને નિયમો સમય સાથે બદલાઈ શકે છે.
